پای صحبت‌های مردِ ادبِ شهر مشهد نشستیم. مردی که بدون شک یکی از مشاهیر شهر ما است. روز قلم، بهانه‌ی خوبی بود تا با استاد محمدجعفر یاحقی به گفتگو بنشینیم. استاد دانشگاه فردوسی مشهد و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب پارسی.
دکتر یاحقی تیم رسانه‌ای باران را در منزلش پذیرا شد. در بدو ورود به منزل مسکونی استاد، با کاشی ماندگار نامِ ایشان در ورودی منزل مواجه شدیم. این کاشی در سال ۱۳۹۷ به پاسداشت نیم قرن خدمات علمی و فرهنگی دکتر محمدجعفر یاحقی بر سردر منزل استاد در مشهد نصب شد.
استاد یاحقی در طول نیم قرن، کوشش فراوانی برای تبیین جایگاه فردوسی در حفظ و حراست از زبان و ادبیات فارسی داشته و از سرآمدان دانش، ادب و اخلاق است. جمله معروف دکتر یاحقی روی تمبر یادبود ایشان نیز درج شده است: «من از فردوسی مدارا آموختم». و مدارا و فروتنی، صفتی است که برازنده‌ی استاد است.
به بهانه و مناسبت روز قلم، ۲ ساعت پای صحبت‌های دکتر یاحقی نشستیم و بهره بردیم.
فرازهایی از گفتگو
من زاده‌ی فردوس هستم و مرده مشهد. امیدوارم که این انتخاب، انتخاب به‌جا و مقدسی باشد. از سال ۱۳۵۲ عملا در دانشگاه فردوسی مشهد هستم.
یک دوره‌ای به متون قرآنی و ترجمه‌های قرآن خیلی دلبسته بودم و چند کتاب در این زمینه منتشر کرده‌ام. دوره‌ای در حوزه‌ی زبان فارسی، فردوسی و شاهنامه متمرکز بودم. الان هم بیشتر شاهنامه درس می‌دهم و حوزه‌ی تخصصی من است.
دو مؤسسه‌ی مرتبط با شاهنامه زیر نظر من فعالیت می‌کنند؛ «قطب علمی فردوسی و شاهنامه» که در دانشگاه فردوسی است و مؤسسه‌ی «خردسرای فردوسی» که سازمانی مردم‌نهاد است.
کتابخانه دکتر یاحقی دیدنی بود.
من زندگی‌ام همراه با قلم بوده. ۶۱ عنوان کتاب تاکنون منتشر کرده‌ام. کتاب‌های چاپ‌نشده هم زیاد دارم.
قلم تقدس و هویت خودش را دارد. کلمه‌ی قلم به معنای نِیِ میان‌تُهی است. در گذشته از نی میان‌تهی قلم درست می‌کردند. یک ذاتی در قلم هست که به طبیعت و بنیاد طبیعیِ آن برمی‌گردد. چیزی است که از طبیعت به دست می‌آید و از نی ساخته می‌شود. بنابراین لطف و اصالتی دارد که همیشه همراهِ صاحب قلم هست. کسانی که با قلم سروکار دارند، خودشان را به طبیعت متصل می‌کنند و طبیعت را با خود یکی می‌بینند.
با این کلام استاد: «من از فردوسی مدارا آموخته‌ام»
مجالی برای پرداختن به متن کامل صحبت‌هادر آوند نیست. پیشنهاد می‌کنیم ویدئوی کامل و تدوین‌شده‌ی این مصاحبه‌ی دیدنی را ببینید.
(زمان: ۱۲ دقیقه)
